Mag je Werkgever je Productiviteit Meten?

Vraag jij je af: mag je werkgever je productiviteit meten? Werkgevers willen vaak weten hoe efficiënt werknemers werken, maar dit roept privacyvragen op. Deze blog legt uit wat de regels zijn volgens de Europese privacywetgeving en jouw rechten als werknemer.

Lees verder en ontdek wat wel en niet mag.

Samenvatting

  • Werkgevers mogen productiviteit meten, maar alleen met een gerechtvaardigd belang en binnen de AVG-wetgeving. Een Data Protection Impact Assessment (DPIA) is vaak verplicht.
  • Bijna 43% van werknemers in MKB-bedrijven geeft aan dat monitoring-software wordt gebruikt. Tools zoals tijdregistratiesystemen moeten proportioneel zijn en privacy respecteren.
  • De ondernemingsraad (OR) moet vooraf instemmen met monitoringtools, zoals vastgelegd in artikel 27 lid 1l van de Wet op de ondernemingsraden (WOR).
  • Locatietracking, GPS en cameratoezicht zijn alleen toegestaan bij noodzaak en met transparantie. Verborgen camera’s en webcamgebruik voor controle zijn verboden zonder toestemming.
  • Werknemers hebben recht op inzage, correctie en bescherming van persoonlijke gegevens. Klachten over privacyschendingen kunnen bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) worden ingediend.

Basisregels voor het meten van productiviteit door werkgevers

Werkgevers mogen medewerkers monitoren, maar dit moet binnen strikte regels vallen. Europese privacywetgeving, zoals de algemene verordening gegevensbescherming (AVG), stelt eisen aan wat wel en niet mag.

Wat zegt de Europese privacywetgeving?

De Europese privacywetgeving, vastgelegd in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), stelt strikte regels voor het monitoren van medewerkers. Als werkgever moet je een gerechtvaardigd belang aantonen voordat je productiviteit meet.

Dit betekent dat de werkzaamheden het gebruik van monitoring moeten rechtvaardigen, zoals bij gevoelige bedrijfsinformatie of veiligheidsrisico’s.

Je mag niet zomaar persoonsgegevens verzamelen. Vooraf moet je een data protection impact assessment (DPIA) uitvoeren om privacyrisico’s in kaart te brengen. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) houdt hier toezicht op en kan boetes opleggen bij overtredingen.

Amazon kreeg bijvoorbeeld in 2020 een boete van €35 miljoen omdat hun gegevensverzameling niet aan de AVG voldeed.

Privacy is geen obstakel, maar een verantwoordelijkheid.

Rol van de ondernemingsraad (OR)

De ondernemingsraad (OR) heeft een belangrijke rol bij het waarborgen van jouw recht op privacy. Jouw werkgever moet altijd toestemming vragen aan de OR voordat hij monitoringtools inzet om prestaties of gedrag te controleren.

Dit is vastgelegd in artikel 27, lid 1l van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Hier kan geen uitzondering op worden gemaakt.

De OR beoordeelt kritisch of monitoring gerechtvaardigd is en of jouw privacyrisico’s goed worden afgedekt. Denk aan situaties waarin camerabeelden of een track & trace-systeem worden gebruikt.

De OR heeft hierbij de taak om zowel jouw belangen als die van je collega’s te beschermen tegen mogelijke inbreuk op privacy.

Een modern kantoor met minimale inrichting en professionele sfeer.

Toegestane vormen van monitoring

Werkgevers mogen monitoring tools inzetten, maar dit moet passen binnen de Europese privacywetgeving. Ze moeten altijd een gerechtvaardigd belang aantonen en privacyrisico’s minimaliseren.

Gebruik van monitoring-software

Monitoring-software wordt vaak ingezet om de productiviteit van werknemers te meten. Bijna 43% van de medewerkers in MKB-bedrijven geeft aan dat hun werkgever zulke tools gebruikt.

Deze programma’s registreren bijvoorbeeld de actieve en inactieve tijd, bezochte websites of muisklikken. Het gebruik moet echter proportioneel zijn en mag geen onnodige inbreuk maken op jouw privacy.

De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) stelt dat werkgevers een gerechtvaardigd belang moeten aantonen.

Autoriteit Persoonsgegevens (AP) kan toetsen of deze belangen zwaar genoeg wegen tegenover jouw privacyrechten. Bij overtreding kunnen bedrijven hoge boetes krijgen. De ondernemingsraad (OR) heeft hierbij een wettelijke rol en moet instemmen met het implementeren van dergelijke systemen.

Ga je akkoord, dan mag een werkgever niet meer data verzamelen dan nodig. Dit leidt naar andere meetmethoden zoals actieve versus inactieve tijd.

Meten van actieve versus inactieve tijd

Het meten van actieve en inactieve tijd draait om het registreren van hoeveel je daadwerkelijk werkt. Werkgevers gebruiken dit soms via tijdregistratiesystemen of monitoring-software.

Bekende voorbeelden zijn bedrijven zoals Amazon, waar scanners een foutmelding geven als er langer dan 1,25 seconden tussen twee scans zit. Dit soort metingen kan voelen als een inbreuk op privacy.

Het mag alleen als jouw werkgever kan aantonen dat er een gerechtvaardigd belang is. Volgens de CNIL wordt het meten van idle times vaak als onevenredig gezien. Hierdoor moet duidelijk zijn waarom deze manier van medewerkers monitoren nodig is én hoe het binnen Europese privacywetgeving past.

Je rechten als werknemer blijven belangrijk, zoals inzage in verzamelde gegevens.

Locatietracking en cameratoezicht

Het meten van actieve en inactieve tijd gaat vaak samen met locatietracking en cameratoezicht. Toch gelden hier strikte regels om de privacy van werknemers te waarborgen.

  1. Locatietracking via GPS mag alleen als het een gerechtvaardigd belang dient. Bijvoorbeeld, om voertuigen te volgen voor planning of beveiliging.
  2. Het gebruik van een track & trace-systeem vereist transparantie. Je werkgever moet je vooraf informeren over wat en waarom er wordt gemeten.
  3. Cameratoezicht is alleen toegestaan bij bewezen noodzaak. Dit geldt bijvoorbeeld bij diefstalpreventie of de bescherming van eigendommen.
  4. Verborgen camera’s zijn verboden volgens de Europese privacywetgeving. Dit levert namelijk een ernstige inbreuk op privacy op.
  5. Autoriteit Persoonsgegevens (AP) eist een data protection impact assessment (DPIA). Hiermee wordt onderzocht of monitoring meer schade dan voordeel brengt.
  6. Webcamgebruik thuis voor monitoring is niet toegestaan zonder nadrukkelijke toestemming. De ondernemingsraad (OR) moet hierbij worden betrokken.
  7. Camerabeelden mogen niet gebruikt worden voor algemene controle van werknemersproductiviteit. Ze dienen alleen specifieke doelen zoals veiligheid of fraudeonderzoek.
  8. Werkgevers moeten persoonlijke gegevens zoveel mogelijk beperken tot noodzakelijke informatie. Overmatig verzamelen creëert onnodige privacyrisico’s voor medewerkers.
  9. Werknemers hebben recht op inzage en correctie van hun locatiedata of camerabeelden die worden opgeslagen door de werkgever.
  10. Bewaartermijnen zijn strikt gereguleerd door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Camerabeelden mogen bijvoorbeeld maar enkele weken bewaard blijven tenzij wettelijk anders bepaald is.

Gebruik deze regels als leidraad om je bewust te zijn van je rechten op werkgebied rondom toezicht en tracking.

Grenzen aan monitoring

Werkgevers mogen jouw privéleven niet volledig in de gaten houden. Ze moeten jouw rechten beschermen, zoals vastgelegd in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Bescherming van persoonlijke communicatie

Telefoongesprekken opnemen zonder jouw toestemming is meestal verboden. Dit geldt ook voor andere vormen van persoonlijke communicatie, zoals e-mail of chatberichten. Volgens de Europese privacywetgeving moet een werkgever een gerechtvaardigd belang aantonen en rekening houden met jouw privacy.

Inbreuk op privacy ontstaat snel als communicatie strikt privé is. Controle van werknemers mag nooit onnodig ingrijpend zijn. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) kan straffen opleggen bij overtredingen.

Zorg dat je weet hoe jouw werkgever omgaat met deze gegevens om privacyrisico’s te voorkomen.

Regels rondom cameratoezicht en GPS-tracking

Cameratoezicht en GPS-tracking vallen onder strikte regels volgens de Europese privacywetgeving. Je werkgever mag dit alleen gebruiken als het echt noodzakelijk is. Een Data Protection Impact Assessment (DPIA) is verplicht bij grootschalige toepassingen, zoals GPS-tracking of vaste cameramonitoring.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) controleert of dit proces correct verloopt.

Cameratoezicht is toegestaan wanneer er geen andere optie is om een belangrijk doel te bereiken. Het moet bijvoorbeeld aantonen dat er een gerechtvaardigd belang bestaat dat zwaarder weegt dan jouw privacy.

Monitoring via webcams zonder noodzaak is niet toegestaan. Je werkgever moet bij iedere vorm van controle jouw privacy waarborgen en misbruik voorkomen.

Rechten van werknemers

Je hebt recht op duidelijkheid over welke gegevens je werkgever verzamelt. Vraag om inzage in jouw persoonsgegevens om meer controle te houden over je privacy.

Inzage en correctie van persoonsgegevens

Werkgevers verzamelen regelmatig gegevens van medewerkers. Als werknemer heb jij recht om deze gegevens in te zien en te corrigeren.

  1. Vraag altijd een kopie op van je persoonsgegevens als je twijfelt aan de juistheid ervan.
  2. Dien schriftelijk een verzoek in bij je werkgever als je inzage wilt krijgen in jouw data.
  3. Controleer of jouw persoonsgegevens kloppen en volledig zijn volgens de AVG-regels (Algemene Verordening Gegevensbescherming).
  4. Meld fouten direct bij je werkgever en geef duidelijk aan wat er aangepast moet worden.
  5. Vraag eventueel hulp van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) bij conflicten over correctie van jouw gegevens.
  6. Houd er rekening mee dat werkgevers verplicht zijn om samen te werken met jou bij het corrigeren van onjuiste informatie.
  7. Controleer periodiek hoe lang jouw gegevens bewaard blijven om privacyrisico’s te voorkomen.

Werknemersrechten rond data zijn cruciaal, vooral in sectoren waar monitoring intensief is.

Klachtenprocedure bij privacy schendingen

Bij een inbreuk op privacy kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Je hebt recht om te melden als medewerkers monitoren niet aan de regels van de Europese privacywetgeving voldoen.

De AP onderzoekt klachten en kan bedrijven flinke boetes opleggen bij overtredingen. Amazon kreeg bijvoorbeeld al kritiek van CNIL voor het verzamelen van te gedetailleerde data zonder geldige basis.

Je kunt ook eerst intern een klacht indienen. De ondernemingsraad (OR) kan je hierbij ondersteunen. Dit is vooral belangrijk als de controle van werknemers je werk beïnvloedt. Lukt dit niet, dan kun je alsnog naar de AP stappen.

Heb je jouw persoonsgegevens bekeken of aangepast? Ga verder met inzicht in jouw rechten als werknemer.

Tips voor het verhogen van productiviteit zonder de privacy te schenden

Je kunt productiviteit verhogen zonder inbreuk te maken op privacy. Gebruik hiervoor slimme strategieën die respectvol omgaan met persoonsgegevens.

  1. Gebruik projectmanagementsoftware. Deze tools verbeteren teamoverzicht en samenwerking zonder individuele data te verzamelen. Kies platforms die anonieme statistieken bieden.
  2. Stimuleer zelfrapportage. Vraag medewerkers om zelf doelen en resultaten bij te houden. Dit geeft hen autonomie en voorkomt onnodige controle.
  3. Zet interne communicatiesoftware in. Platforms zoals Slack of Microsoft Teams optimaliseren workflows zonder uitgebreide monitoring.
  4. Beloon productiviteit positief. Bied extra vakantiedagen aan voor overtijd in plaats van streng toezicht.
  5. Analyseer algemene trends. Verzamel geaggregeerde data over werkprocessen in plaats van gedetailleerde individuele gegevens.
  6. Voer een Data Protection Impact Assessment (DPIA) uit vóór nieuwe systemen ingezet worden, zodat je privacyrisico’s minimaliseert.
  7. Betrek de ondernemingsraad (OR). Zij kunnen meedenken over objectieve maatregelen die gerechtvaardigd belang respecteren.
  8. Vermijd het opnemen van telefoongesprekken tenzij strikt noodzakelijk, zoals bij klantenservicefuncties, en deel deze informatie vooraf transparant.
  9. Gebruik geen locatietracking zoals GPS-tracking buiten werktijden om de balans tussen werk en privé te bewaken.
  10. Train teams in tijdmanagementmethodes zoals de Pomodoro-techniek of andere bewezen strategieën voor focusverbetering zonder surveillance.

Conclusie

Werkgevers mogen jouw productiviteit meten, maar alleen binnen duidelijke regels. Europese privacywetgeving beschermt jouw rechten hierbij. Het meten moet een gerechtvaardigd belang hebben en de middelen proportioneel blijven.

Vraag altijd om uitleg over gebruikte systemen en monitoringmethoden. Bescherm je eigen privacy door je bewust te zijn van jouw rechten.

Veelgestelde Vragen

1. Mag een werkgever de productiviteit van werknemers monitoren?

Een werkgever mag de productiviteit van werknemers monitoren, maar dit moet voldoen aan de Europese privacywetgeving, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Het gerechtvaardigd belang van de werkgever moet zorgvuldig worden afgewogen tegen de privacy van werknemers.

2. Welke regels gelden voor het gebruik van een track & trace-systeem op de werkvloer?

Een track & trace-systeem mag alleen worden ingezet als het noodzakelijk is en geen onnodige inbreuk maakt op de privacy van werknemers. Een Data Protection Impact Assessment (DPIA) kan helpen om privacyrisico’s te beoordelen.

3. Moet een werkgever toestemming vragen aan de ondernemingsraad (OR)?

Ja, bij het invoeren van systemen die medewerkers monitoren, zoals telefoongesprekken opnemen of een black box, moet de ondernemingsraad worden geraadpleegd. Dit is verplicht volgens de wetgeving.

4. Wat zijn de mogelijke risico’s van controle op werknemers?

Controle kan leiden tot inbreuk op privacy en verhoogde privacyrisico’s. Zonder duidelijke regels kan het vertrouwen tussen werkgever en werknemer worden geschaad.

5. Hoe zorgt een werkgever voor een objectieve aanpak bij monitoring?

Werkgevers moeten transparant zijn over het doel en gebruik van monitoring. Ze moeten voldoen aan de richtlijnen van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en alleen gegevens verzamelen die strikt noodzakelijk zijn voor het gerechtvaardigd belang.